Publieke Omroep en WOI

Het gaat nu op de Nederlandse televisie ook gebeuren: het grote herdenken van de Eerste Wereldoorlog. Zo belangrijk als deze oorlog bij onze buurlanden is, zo weinig wordt er aandacht aan besteed in Nederland. Binnenkort hier een review van een prachtig boek over de Nederland en de Eerste Wereldoorlog (alvast: er speelde hier meer dan je misschien zou vermoeden), nu wil ik enkel de aandacht vestigen op een nieuwe thema site van Geschiedenis 24 specifiek over WO1 en over de aanstaande overlading van tv-programma’s bij de NPO.

Zo vind je hier een soort tv-gids waarop je kunt bijhouden wanneer er iets over de Grote Oorlog bij de Nederlandse Publieke Omroep te zien is. Gister besteedde het altijd scherpen programma Andere Tijden al aandacht aan het verblijf van Kaiser Wilhelm II in Nederland na de oorlog, maar zaterdag gaat het pas echt los met een docu reeks over alle aspecten van de oorlog. Zaterdag 5 april om 20.20 uur op Nederland 2 begint deze documentaire reeks en op zondag 6 april op Nederland 3 om 19.00 begint er voor de jeugd de reeks Kleine kanden in een grote oorlog. Het grote herdenken is begonnen!

WO I in strip verbeeld

De Stripdagen Haarlem (31 mei & 1 juni) staan dit jaar in het teken van de Eerste Wereldoorlog. Hiermee liften ze mooi mee met het begin van het Grote Herdenken van deze oorlog en zetten ze ook meteen de stripalbums naar dit thema in de spotlight. Er zijn over WOI al veel bijzondere strips verschenen; zo is Jacques Tardi een hele grote meneer binnen dit genre.

Rondom de Stripdagen wordt er ook al zo het één en ander georganiseerd. Zo zal er onder andere een vier weken durende tentoonstelling te zien zijn onder de naam “‘Inktzwart – WO1 herdacht in strips en cartoons”. Ook kan je je nu al aanmelden voor de lezing “WO I in strip verbeeld” door Prof. Kees Ribbens. Aldus de aankondiging:

Professor Kees Ribbens, senior onderzoeker bij het NIOD en sinds 1 januari bijzonder hoogleraar ‘Populaire historische cultuur en oorlog’ aan de Erasmus Universiteit, zal in een speciale themalezing ingaan op de verbeelding van WO I – zowel tijdens als na het conflict – in de westerse populaire cultuur, vooral in stripverhalen en graphic novels.

Daarbij komt ook aan bod hoe Nederlandse personages zoals de beroemde spionne Mata Hari en de Haarlemse luchtvaartpionier Anthony Fokker de verbeelding in het buitenland prikkelden.

Daarnaast vertelt hij over re-enactment, het zo waarheidsgetrouw mogelijk naspelen van historische gebeurtenissen en over WO I gerelateerd toerisme. Toeristen bezoeken de slagvelden, monumenten en oorlogsgraven in o.a. België en Frankrijk, en verzamelen militaire objecten. Velen raken onder de indruk en zijn ervan overtuigd dat deze ‘ervaringen’, waarmee zij zich het verleden actief toe-eigenen, hen dichter bij de oorlogsgeschiedenis brengen.

En terwijl de levende herinnering aan de oorlog langzaam verdwijnt, vormen met name populaire bewerkingen als films, stripverhalen, websites of re-enactments steeds vaker een eerste kennismaking met dit onderwerp voor nieuwe generaties. (x)

Kaarten zijn gratis, maar wees er snel bij: er zijn slechts 40 zitplaatsen te vergeven! Reserveren kan via de website van Stadsbibliotheek Haarlem.

Ik heb persoonlijk een bescheiden verzameling strips over de Eerste Wereldoorlog en ben nieuwsgierig wat Prof. Kees Ribbens over dit thema te melden heeft. Sowieso zijn de Stripdagen Haarlem altijd super gezellig dus zeker de moeite van het bezoeken waard. Noteer maar in je agenda: 31 mei & 1 juni is Haarlem de hoofdstad van de strip.

WOI in boeken – waar te beginnen?

Het grote herdenken staat op het punt van beginnen. Dit jaar is het honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog is begonnen, een oorlog die in de Nederlandse geschiedenis slechts een kanttekening is terwijl de Belgen het nog steeds de Grote Oorlog noemen. Uiteindelijk is deze oorlog toch ook voor de Nederlanders belangrijk geworden aangezien zonder de eerste zeer waarschijnlijk ook de tweede niet in deze vorm zou zijn uitgebroken.

De komende vier jaar gaan we zeker overstelpt worden door allerlei media over dit onderwerp, het grote herdenken barst echter waarschijnlijk pas echt los op 28 juli dit jaar als het precies honderd jaar geleden is dat Oostenrijk-Hongarije de oorlog verklaart aan Servië. Toch konden sommige niet wachten tot die datum. Zo kan je in Trouw elke woensdag een artikel lezen over de Eerste Wereldoorlog en is de BBC zijn herdenkingsseizoen ook al begonnen met diverse documentaires en een zeer informatieve website. Ook de Belgen zijn er vroeg bij en hadden vorig jaar al de briljante serie Ten Oorlog op de buis en dit jaar zijn ze begonnen met de fictie reeks In Vlaamse Velden. Dit is slechts het puntje van de ijsberg en er gaat zeker nog heel veel volgen.

Maar wat nu als je interesse wel gewekt is maar je weet er eigenlijk niet zoveel van af? Er is al heel veel geschreven over de oorlog en het is vaak moeilijk door de bomen het bos te zien. Er is echter één boek dat ik ernstig kan aanraden om een mooie achtergrond te krijgen over de Eerste Wereldoorlog: Een kleine geschiedenis van de Grote Oorlog van de Nederlander Koen Koch. Hij beschrijft in minder dan 500 pagina’s de grote lijn van de oorlog (in Europa, niet die in het Midden Oosten en Afrika), de veldslagen en de belangrijkste hoofdpersonen binnen de oorlog. Ook gaat Koen Koch in op de schuldvraag van de oorlog. Dit is een grote en ingewikkelde discussie die nu nog steeds veel gevoerd wordt en waar men toch eigenlijk niet echt een antwoord op weet te vinden. Fijn is ook dat het boek een uitgebreide literatuurlijst heeft zodat je ook meteen verder kunt als je bepaalde aspecten meer wilt uitdiepen.

Er gaan documentaires genoeg komen over de Eerste Wereldoorlog de komende jaren, maar als je een vlot lezend naslagwerk wilt hebben is het lezen van Een kleine geschiedenis zeker geen straf.

te koop bij o.a. bol.com

Kijktip: 37 Days (BBC 2)

Aankomende donderdag (6 maart), vrijdag en zaterdag zent de BBC2 rond de klok van 10 Nederlandse tijd een drama serie uit over de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog. Het gaat hier om de 37 dagen die zaten tussen de moord op aartsbisschop Franz Ferdinand en het daadwerkelijke begin van de Eerste Wereldoorlog. Britse staatsman Sir Edward Grey zou hier volgens de overlevering over gezegd hebben: “The lamps are going out all over Europe, we shall not see them lit again in our life-time.” Waarschijnlijk zal deze zinsnede ook wel in de serie opduiken.

Het beloofd een mooi politiek drama te worden dat zeker een interessante kijk zal kunnen geven op deze ruime maand waarin de toekomst van een hele generatie werd besloten. Ben benieuwd hoe ze deze droge kost in een 3 uur durende serie gaan verwerken.